این روزها با وجود همه پیشرفت*هایی که در علم پزشکی به وجود آمده، هنوز هم هستند کسانی که چه در مرحله درمان و چه در مرحله پیشگیری، رفتن زیر تیغ حجامت را به خیلی از درمان*های جدید ترجیح می*دهند. اما در کنار این افراد بسیاری از مردم یا خیلی از پزشکان حجامت را کاری بی فایده و دور ریختن خونی می*دانند که می*تواند نیاز بیماری به خون را تامین کند. این جا می*خواهیم ببینیم حجامت چیست و چه تفاوتی با اهدای خون دارد و چند نکته دیگر درباره این سنت پزشکی قدیمی.
حجامت یکی از بارزترین نمادهای طب سنتی و اسلامی است. همان طور که در بحث*های قبل در مورد طب سنتی گفته شد، این علم برای خودش یک سری قوانین و متدهای علمی مشخص دارد ولی در نظر عموم مردم حجامت یکی از آشناترین و شاخص*ترین عمل*ها در طب سنتی است. حجامت اصطلاحا به روشی از خون*گیری گفته می*شود که برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری*ها به کار می*رود.
حجامت سابقه تاریخی هفت هزارساله دارد و به عنوان یک سنت اسلامی در بین مردم جا افتاده است و در طب سنتی به عنوان رکن درمان به حساب می*آید. به زبان علمی از حجامت به scarification ـ* wetcuppin ـ* bloodiettin ـ* drycuppin تعبیر می*شود که البته این واژه*ها هر کدام تعبیری از حجامت هستند و معنی کامل آن را دربرندارند.
کشیدن خون*های کثیف با یک لیوان
شکل درست حجامت به این ترتیب است که ابتدا بیمار باید معاینه شود و بعد از گرفتن شرح حال، محل انجام حجامت که غالبا پشت کمر است ضدعفونی شود و بعد با لیوان حجامت یک بار مصرف چند دقیقه بادکش شود و بعد چند خراش سطحی ایجاد شود که به تناسب وضع بیمار این کار ممکن است در چند مرحله انجام شود.
نهایت میزان خونی که از بیمار گرفته می*شود 50 تا 70 سی سی است. این کار هیچ دردی ندارد و تمام مراحل آن به صورت استریل و بهداشتی انجام می*شود. در ضمن این کار هیچ عوارضی هم ندارد.
راه*های مختلف خون*گیری
انواع مختلفی از حجامت وجود دارد. هر شخص به تناسب طبع و مزاجش باید حجامت مخصوص به خودش را انجام دهد. حجامت گرم و خشک به صورت بادکش است که مخصوص مزاج*های بلغمی است. در این نوع حجامت خونی از فرد گرفته نمی*شود و حجامت* تر به صورت خون*گیری، مخصوص مزاج*های سوداوی است. در ضمن درمان به وسیله حجامت برای بیماری*های مختلف فرق دارد.
مثلاً حجامت بیماری که سردرد میگرنی دارد با بیمار دیابتی یا بیمار دارای دیسکوپاتی (بیماری*های مربوط به دیسک) با بیمار سیاتالژی(مربوط به عصب سیاتیک) متفاوت است. در موسسه تحقیقات حجامت ایران بیشتر از40 طرح برای حجامت گرم و خشک و حدود 70 طرح برای حجامت *تر طراحی شده و در حال حاضر توسط پزشکان اجرا می*شود. بنابراین همه حجامت*ها خون*گیری نیست.
حجامت بهتر است یا خون دادن؟
همان*طور که گفته شد در بعضی از انواع حجامت اصلا خونی گرفته نمی*شود. علاوه بر این حجم خونی که در حجامت گرفته می*شود بسیار کم است.
گاهی هدف از حجامت تنها با گرفتن 3 سی*سی خون تامین می*شود و نهایت خونی که در حجامت ممکن است گرفته شود 50 تا 70 سی*سی است.
در حالی که بسیاری از محققان معتقدند حجم بالایی که*هنگام اهدای خون از فرد گرفته می*شود در بسیاری از مواقع توسط بدن قابل جبران نیست. البته بحث نیاز بیماران به خون و بحث*های اخلاقی جای خود را دارد. در واقع بحث خون دادن و اهدای خون با حجامت کاملا فرق دارد و دو مساله جدا از هم هستند.
اثردرمانی حجامت هیچ وقت با خون دادن تامین نمی*شود. در طرحی پژوهشی که در بیمارستان لقمان*حکیم تهران انجام شده است، در مقایسه فاکتورهای بیوشیمی موجود در خون وریدی(خون اهدا شده) با خون حجامت، تفاوت*های فاحشی وجود داشته است. طوری که فقط میزان کلسترول خون حجامت، 5/2 برابر بیشتر از خون ورید بود.
بنابراین برای کاهش میزان کلسترول خون، فقط انجام حجامت مفید است. همچنین سم موجود در خون حجامت را با سم خون وریدی مقایسه کرده*اند که سم موجود در خون حجامت 23 برابر سم خون وریدی بوده است. بنابراین با توجه به فراوانی مسمومیت*های غذایی و شیمیایی، آلرژیک و تنفسی که اطراف ما و در شهرهای بزرگ فراوان است، حجامت بهترین راه برای پیشگیری از بسیاری از بیماری*ها می*تواند باشد.
بیماری*هایی که با حجامت درمان می*شود
ابوعلی سینا اعتقاد دارد صفرا و سودا از طریق حجامت قابل دفع است. حجامت در مورد بیمارهای هایپرلیپیدمی(چربی خون بالا)، دیابت غیروابسته به انسولین، دردهای عضلانی، سردردهای عصبی و میگرنی، بیماری*های پوستی مثل آکنه، پسوریازیس، آلرژی*های دارویی، غذایی، فصلی، اعتیادبه مواد مخدر، بیماری*های انسدادی عروق کرونر، عوارض بعد از یائسگی، دردهای قاعدگی و بعضی بیماری*های عفونی، هورمونی و غدد*کاربرد دارد.بیشترین کاربرد انواع حجامت در بعد از بیماری*هاست و با مکانیسم مختلفی ازجمله تنظیم سیستم ایمنی موجب پیشگیری از بیماری*ها می*شود.چه کسانی نباید حجامت کنند؟
این افراد باید دور حجامت را خط بکشند: 1 ـ* افرادی که با تعریف طب اسلامی و طب سنتی دچارغلبه شدید بلغم هستند. 2 ـ* کودکان از بدو تولد تا چهار ماهگی 3 ـ* زنان باردارتا ماه چهارم بارداری 4 ـ* زنان درمدت ایام عادت ماهیانه 5 ـ* افراد دارای کمبود پلاکت خون 6 ـ* افرادی که دچار فشار خون مقطعی بالا هستند.
جمعه 9/2/1390 - 14:59
آدرس این مطلب :
http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=934&articleID